Układy sterowania numerycznego można dzielić na różne sposoby w zależności od przyjętego kryterium. Najczęstsze kryterium to rodzaj elementu geometrycznego, względem którego prowadzi się narzędzie.
Mamy tutaj układy sterowania:
- punktowe – narzędzie lub obrabiany przedmiot ustawiane są w z góry określonym punkcie roboczym
- odcinkowe – narzędzie przemieszcza się wobec obrabianego przedmiotu na jednej płaszczyźnie (XZ dla tokarek, najczęściej XY dla frezarek) po torach równoległych do osi płaszczyzny
narzędzie może poruszać się równocześnie po obu osiach, a przy użyciu interpolatora liniowego może zostać też nachylone; - ciągłe (kształtowe) – narzędzie nie jest ograniczone pod względem ruchu w dowolnej płaszczyźnie; obrabiarka musi być wyposażona w interpolator. Układy sterowania dzieli się też ze względu na sposób podawania współrzędnych określających drogę narzędzia.
Mamy tutaj układy:
- przyrostowe – współrzędne mają charakter przyrostowy
- absolutne – wartości odnoszą się do początku układu współrzędnych
- mieszane – urządzenia są w stanie przyjmować oba typy współrzędnych.
Popularny jest ponadto podział odnoszący się do stopni swobody układu sterowania, czyli ilości osi, w stosunku do których przedmiot lub narzędzie urządzenia jest w stanie poruszać się w tym samym czasie.
Ze względu na ten element wyróżniamy układy:
- dwuosiowe – ruch możliwy jest w stosunku do dwóch osi
- dwu i pół-osiowe – narzędzie może poruszać się w sposób ciągły w stosunku do dwóch osi i w sposób odcinkowy w stosunku do osi trzeciej
- trzyosiowe – rozwiązanie typowe dla frezarek, które pozwala na manipulacje narzędziem w przestrzeni trójwymiarowej lub sterowanie odbywa się na płaszczyźnie z równoczesnym obrotem wrzeciona
- czteroosiowe – obrabiany przedmiot lub narzędzie mogą się ruszać względem trzech osi z równoczesnym ruchem drugiego elementu, odpowiednio narzędzia lub przedmiotu, względem jednej osi
- pięcioosiowe – podobnie jak w przypadku układu czteroosiowego, ale z możliwością manipulacji drugim elementem względem dwóch osi
- wieloosiowe – charakterystyczne dla układów wykorzystujących kilka narzędzi równocześnie
Nazwa układu w takim przypadku wywodzona jest z konkretnej sumy wszystkich osi dla wszystkich narzędzi i elementu obrabianego, czyli mamy na przykład układy siedmioosiowe, chociaż w praktyce używa się po prostu określenia „układy wieloosiowe” bez precyzowania ich dokładnej liczby. Możliwe jest stosowanie także innych, bardziej szczegółowych podziałów układów sterujących.
